در پنجمین جلسه درس «فقه الولاية» مطرح شد: بدون حکومت، پدیدآوری امنیت و تدبیر شئون عامه ممکن نیست

به گزارش روابط عمومی موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(علیه السلام)، پنجمین جلسه کلاس درس «فقه الولاية» با تدریس آیت الله رشاد و با حضور دانش پژوهان این رشته در فضای مجازی (اسکایپ) برگزار گردید.

در ابتدای این جلسه آیت الله رشاد با اشاره به ادله عقلی ضرورت حکومت، اظهار داشت: همانطور که قبلا بیان شد آنچه از ولایت اراده کردیم ولایت سیاسی است که همین قسم از ولایت در سه سطح مختلف به کار می رود.

وی ادامه داد: سطح اول؛ مراد از ولایت حکومت و دولت است که ولی امر یکی از ارکان آن است که این مراد ما در مبحث فقه الولایه نیست بلکه دو معنای دیگر مورد بحث ما است.

آیت الله رشاد ابراز داشت: سطح دوم؛ مراد از ولایت شأنیت نفس الامری می باشد که یک فرد برای تصدی شئون حکومتی دارا است یعنی حق این را دارد که شئون حکومتی را در مقام ثبوت متصدی شود. و سطح سوم؛ مراد از ولایت معنای مصدری یعنی اِعمال امیریت و حکومت از قِبل ولی امر می باشد و معطوف به مقام اثبات است.

وی تصریح کرد: این دو معنا؛ محل نظر و بحث در این دروس است ولی در بحث لابدیت و ضرورت حکومت، ما بر روی معنای اول بحث می کنیم زیرا وسیع تر است و دربردارنده دومعنای دیگر نیز می باشد. یعنی اصل وجود حکومت لازم و ضروری است.

آیت الله رشاد گفت: در مباحث پیش رو ما ضرورت حکومت علی الاطلاق را بحث می کینم یعنی مطلق حکومت نه حکومت اسلامی چون این ادله خاص خودش را می طلبد.

وی افزود: ما ادله را در چهار نوع فطریه و عقلیه و عقلائیه و شرعیه تقسییم کردیم؛ در ادله فطری متکی بر اقتضای فطرت بشر هستیم یعنی ادله یک حیث انسان شناختی داشت اما در استدلال عقلی تبیین عقلی می کنیم تا اگر شخصی دلیل فطرت نپذیرفت عقل را بپذیرد

آیت الله رشاد ابراز داشت: این ادله؛ فطری محض و عقلی محض، جدای از دین نیستند بلکه به رغم فطری بودن اشاراتی در کتاب و سنت نیز آمده است هرچند که آنها را به طریق ارشاد به حکم عقل و فطرت لحاظ کنیم لذا می توانیم شواهدی برای این ادله فطری و عقلی نیز بیاوریم و همچنین بگوییم ادله ذو وجهین میباشند بدین بیان که از حیثی شرعی و از حیثی فطری و عقلی انگاشته شود.

وی با بیان اینکه اصولاً بدون حکومت، اِعمال نظم و نظام و پدیدآوری امنیت و تدبیر شئون عامه ممکن نیست، گفت: بشر به تمام این امور نیازمند است که نه فرد و نه اجتماع هم نمی توانند مسئله را حل کنند بلکه اِعمال نظام و تطبیق غایات خلقت امری لازم است تا نظام حیاتی بشر آسیب نبیند زیرا که طبع بشر به تخلف و تعدی گرایش دارد هرچند که فطرتش به آرامش و خیر و نیکی گرایش دارد.

آیت الله رشاد در پایان خاطرنشان کرد: بالاخره بشر طبیعتی دارد که آن نیاز به مدیریت دارد و این جز به حکومت میسور نیست و اگر حکومت عادل میسر نشد به سراغ حاکم جور می رویم پس اصل حکومت ضروری است.